Is het wettelijk verplicht om een advocaat te hebben bij een scheiding?

In Nederland geldt: voor een officiële echtscheiding via de rechtbank heb je altijd een advocaat nodig. Dat is de wet. Punt. Alleen een advocaat mag het verzoek tot echtscheiding indienen bij de rechtbank.

Maar… (want er is een maar), je kunt wel samen één advocaat nemen als je het eens bent over de voorwaarden: verdeling van spullen, alimentatie, kindregeling, enzovoort. Dit heet een gezamenlijk verzoek. En dat scheelt serieus geld en gedoe.

En als we het niet eens zijn?

Tja, dan wordt het ingewikkelder. Je zult dan ieder een eigen advocaat nodig hebben. En dat loopt op. Niet alleen in kosten, maar ook in tijd en stress. Reken op maanden en duizenden euro’s. Echt waar.

Wat kost een scheiding zonder eigen advocaat?

Even concreet. Een scheiding waarbij je samen één advocaat inschakelt (dus in goed overleg), kost gemiddeld tussen de €600 en €1.500, afhankelijk van de afspraken die je moet regelen. Daarbovenop komen griffiekosten voor de rechtbank (rond de €300).

Er bestaan ook scheidingsbemiddelaars of mediators die je kunnen helpen om tot afspraken te komen vóór je naar een advocaat stapt. Dat is vaak slimmer dan meteen met juridische messen trekken.

Kan ik dan helemaal zonder advocaat scheiden?

Als je alleen samenwoont (dus niet getrouwd of geen geregistreerd partnerschap met kinderen), dan kan het wel. Dan hoef je alleen je gezamenlijke bezittingen en afspraken zelf te regelen. Geen rechtbank, geen advocaat.

Maar ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap met kinderen? Dan is er echt geen ontkomen aan: de rechter moet zich ermee bemoeien. Dus een advocaat is verplicht, al is het maar eentje die namens jullie beiden optreedt.

Wat zijn de risico’s van “zelf regelen”?

Kijk, ik snap het: je wil het goedkoop houden. Maar pas op. Een slecht opgestelde ouderschapsregeling of vage afspraken over alimentatie kunnen je jaren later nog opbreken. Wat nu een besparing lijkt, kan je straks veel meer kosten.

Persoonlijk? Ik zou altijd minimaal een check laten doen door een jurist of advocaat, ook al denk je dat alles helder is. Gewoon, om zeker te zijn. Je bent dan vaak met een paar honderd euro klaar, maar je slaapt wél beter.

Tot slot: wanneer is scheiden zonder twee advocaten een goed idee?

Als jullie nog normaal met elkaar praten, afspraken kunnen maken, en er geen ingewikkelde bezittingen of ruzies zijn: doen. Samen één advocaat zoeken, of met een mediator beginnen. Snel, betaalbaar en relatief rustig.

Maar als er kinderen zijn, emoties hoog zitten, of één van jullie z’n hakken in het zand zet? Dan wordt het lastig zonder twee advocaten. En ja, dan moet je helaas die route in.

Dus: kan het zonder advocaat? Ja, soms. Maar niet altijd. En de echte vraag is misschien niet of het kán… maar of het slim is.